پاگشایی قهرمان در حماسه های اسطوره ای

نویسندگان

بهروز اتونی

چکیده

پاگشایی، در گسترده ترین معنای آن، پس پشت نهادنِ آزمون های سخت و دشوار است که هر انسانی از گاه زادن تا به هنگام مرگ، خواسته و ناخواسته برای رسیدن به رشد و بالش روانی و اجتماعی انجام می دهد، و اگر در بستر اسطوره شناختی کاویده و گزارده آید، مرگی نمادین و زادنی دیگرباره از آن به دست خواهد آمد. در این جستار، این آیین را با دو رویکرد روان شناختی و جامعه شناختی می گزاریم و روشن می سازیم و با کندوکاوی در حماسه های اسطوره ای، به ویژه شاهنامه، گونه های پاگشایی یک قهرمان اسطوره ای را بَرمی رسیم و گزارش می نماییم. چنین نگرشی به آیین پاگشایی و همچنین قهرمان، نوآیین و بی پیشینه می نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی نمود اسطوره قهرمان هزارچهره در حماسه برزونامه بر اساس نظریّه جوزف کمپبل

جوزف کمپبل (joseph campbell ) اسطوره­شناس آمریکایی، الگو و ساختاری یگانه را برای تمام اساطیر جهان ارائه می­دهد؛ الگویی که بر اساس آن، برای همه اسطوره­های قهرمانی، هسته­ای را که در بردارنده سه­بخش جدایی _ تشرّف و بازگشت­ است، در نظر می­گیرد. در سیر تکامل اندیشه و تمدّن انسانی، اسطوره و مؤلّفه­های اسطوره­ای بویژه اسطوره قهرمان، در حماسه ها (به عنوان یکی از تجلّی­گاه­های اسطوره) جلوه پیدا می­کنند. حما...

متن کامل

نگاره ماندالا، ریختار ساخت اسطوره، حماسه اسطوره ای و عرفان

ماندالا، دایره های تو در تو و درهم تنیده ای است که از دایره ای مهین آغاز، و به دایره ای کهین به فرجام می آید و این دایره های تو در تو دست کم برای فراهم آمدن حواس (تمرکز حواس) و دست بالا برای نشان دادن مرکز روان، یعنی «خود» به کار برده می شود. این نگاره آن سری و جادویی، در باور ما، ریختار (= فرمول) ساخت اسطوره، حماسه اسطوره ای و عرفان است، و حتی با نگاهی فراگیر، ریختارِ ساخت همه هستی است که ما در...

متن کامل

ساختار اسطوره ای در گنبد سیاه هفت پیکر: بررسی نظریه سفر قهرمان در گنبد اول

توجه به شباهت­های اساطیر و داستان­ها، پژوهشگران را به کشف ساختارهای اسطوره­ای مشترک میان آن­ها راهنمایی کرده­است؛ الگوهایی که با تنوعی نامحدود در آثار ادبی و هنری تکرار می­شوند. «سفر قهرمان» یکی از نظریه­هایی است که به وسیله آن می‌توان به ساختارهای تکرارشونده در داستان­های مختلف پی­برد و به تحلیل آن­ها پرداخت. در این مقاله که از الگوی «سفر قهرمان» ووگلر برای تحلیل ساختارهای اسطوره­ای و سیر قهرم...

متن کامل

نقد کتاب از اسطوره تا حماسه هفت گفتار در شاهنامه‌پژوهی

چکیده شاهنامۀ فردوسی به‌منزلة برجسته‌ترین منظومة ادب حماسی زبان فارسی همواره مورد توجه پژوهش‌گران بوده و جنبه‌های متفاوت این اثر مانند زبان، محتوا، ساختار، اساطیر، و شخصیت‌های متن بررسی شده و به صورت کتاب یا در قالب مقاله به جامعۀ علمی ارائه شده است؛ هریک از این آثار جنبه‌های ارزش‌مند و احتمالاً کاستی‌هایی دارد که مطرح‌کردن آن‌ها و توضیحات نویسنده می‌تواند زوایای دیگری را روشن کند که ممکن است از...

متن کامل

سیر تحول ایزد وای از اسطوره به کیکاووس در حماسه

اشراف بر پیشینة اساطیری شخصیت‌های حماسی، در تحلیل کارکردهای آنان در آثار ادبی کمک قابل توجهی خواهد کرد. مطالعة خویشکاری‌های ایزد وای و وجود برخی تشابهات میان این ایزد و کاووس شاهنامه سبب گردید تا به مقایسة تطبیقی میان این دو شخصیت اساطیری بپردازیم. کاووس شاهنامه، از بزرگ‌ترین پادشاهان حماسی ایران و برخوردار از پیشینه‌ای اساطیری است. وای نیز، ایزد باد و هواست که بر فضای تهی میا...

متن کامل

هم سنجی روایت «جم» در اسطوره و حماسه

امروز یه لطف پیشرفت مطالعات ساختار گرا و نظریه‌های روایت‌شناسی، امکان بازشناسی گونه‌های مختلف روایی یه شکل دقیق‌تری فراهم آمده است. شناخت قوانین روایی حاکم بر هر یک از گونه‌های و تفاوت‌های ساختاری میان آن‌ها، به درک بهتر تمایزهای میان ژانرهای گوناگون کلام کمک شایانی خواهد کرد. «حماسه» گونه‌ای است که بر اثر تکامل جنیه‌هایی از روایت اسطوره‌ای به وجود آمده است. هدف ما در جستار، هم‌سنجی یک روایت اس...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
ادب پژوهی

ناشر: دانشگاه گیلان

ISSN 1735-8027

دوره 5

شماره 16 2011

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023